Pomniki tworzą krajobraz naszych wartości, dlatego często są przedmiotem sporów. Upamiętniają mężów stanu, bohaterów i ofiary wojen, reprezentują wyznawane wspólnie ideały, „zaludniają” miasta, dominują w krajobrazie. Dla władz są narzędziem konstruowania zbiorowej tożsamości. Wraz ze zmianami granic i porządków politycznych pomniki minionej epoki burzy się, przerabia i przemianowuje. Wystawa POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018 w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni opisuje funkcje, losy oraz procesy jakim pomniki podlegają. Prezentuje biografie ponad dwudziestu monumentów z naszego regionu Europy, począwszy od wyłonienia projektu, poprzez erekcję i użytkowanie, po rozgrywające się wokół nich spory, zniszczenie, zapomnienie i rozkład. Wystawa nie jest wyłącznie przeglądem historycznym – dotyczy również toczących się współcześnie debat.
W 2018 roku Muzeum Rzeźby w Królikarni zainicjowało międzynarodowy projekt badawczy poświęcony rzeźbie monumentalnej w Europie Środkowo-Wschodniej. Jego głównym punktem jest przekrojowa wystawa POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018. Na projekt składają się ponadto jeszcze dwie ekspozycje: Ivan Meštrović / Józef Piłsudski w Kordegardzie, galerii Narodowego Centrum Kultury, poświęcona przedwojennemu projektowi pomnika Marszałka w Warszawie oraz planowana na 2019 rok wystawa w galerii Biuro Wystaw, a także strona internetowa, konferencja naukowa, cykl spacerów oraz publikacja książkowa. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowym Centrum Kultury, Narodowym Archiwum Cyfrowym, TVP Kultura oraz Fundacją Polskiej Sztuki Nowoczesnej.
WYSTAWA: Ivan Meštrović / Józef Piłsudski. Historia jednego pomnika
Galeria Kordegarda Narodowego Centrum Kultury
18.10–25.11.2018
WYSTAWA: POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918-2018
Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni
16.12.2018–10.04.2019
WYSTAWA: Ku czci… O działaniach wokół miejsc pamięci
galeria Biuro Wystaw Fundacji Polskiej Sztuki Nowoczesnej
wiosna 2019