Inauguracja pomnika jest dla społeczności jedną z najbardziej wzniosłych chwil. To moment autentycznego wzruszenia, ale także pokaz siły. Wspólny tryumf władzy i artysty. Idea staje się rzeczywistością, cześć oddawana bohaterom współistnieje z bieżącymi sporami politycznymi.
Wybitny kompozytor Krzysztof Penderecki skomponował aż trzy utwory przeznaczone na uroczystości odsłonięcia pomników. W 1967 napisał oratorium Dies irae na inaugurację Międzynarodowego Pomnika Ofiar Obozu Auschwitz- Birkenau. Na osobiste zamówienie Lecha Wałęsy powstała Lacrimosa, która w 1981 towarzyszyła odsłonięciu pomnika Pomordowanych Stoczniowców w Gdańsku, a później stała się częścią Polskiego Requiem. W 2018 artysta skomponował Lacrimosę II na inaugurację pomnika Zbrodni Pomorskiej w Toruniu.